Czesałam ciepłe króliki - Alicja Gawlikowska-Świerczyńska, Dariusz Zaborek

Kiedy w moje ręce trafiła książka Czesałam ciepłe króliki od razu skojarzyłam podejście do tematu z filmem Roberto Beniniego Życie jest piękne. Ostatnim słowem, które kojarzyłoby się z Holokaustem jest śmiech, czy radość, ale nawet w obozowym piekle można zachować tę cząstkę siebie, która odpowiedzialna jest za optymizm. 

Wspominane przeze mnie niedawno reportaże Michała Olszewskiego zwracają uwagę na ważną kwestię - życie wokół KL, oraz w jego obszarze. Często ostatnio trafiam na tematykę obozową i jedno, co mnie tknęło we wspomnieniach wielu ludzi, to... zwyczajność, a co za tym idzie i trywialne rozmowy i nawet zabawne sytuacje. Z naszej perspektywy to nie do pomyślenia, ale ludzie bronili się w ten sposób przez szaleństwem. O tym właśnie mówi Alicja Gawlikowska-Świerczyńska w wywiadzie z Dariuszem Zaborkiem; Czesałam ciepłe króliki są bowiem zapiskiem długiej rozmowy przeprowadzonej z osadzoną w Ravensbrück Polką, skazaną przez nazistów za konspirację.

Z książki bije szalony wprost optymizm, co dowodzi, że nawet w najgorszych czasach można zachować człowieczeństwo. Nikt oczywiście nie kwestionuje tego, co pani Alicja przeżyła, wręcz przeciwnie - dla wielu czytelników wydaje się niespodziewane znaleźć w obozowych wspomnieniach opisy przyjaźni między osadzonymi, to, że dziewczyny żartowały między sobą, że szukały nadziei i optymizmu, szyły sukienki i wymieniały się przepisami kulinarnymi; "były w modzie przepisy kulinarne", które krążyły wśród osadzonych niczym odpisy patriotycznych wierszy.

Z książki wyłania się obraz kobiety silnej, która zacisnęła zęby, zakasała rękawy i na przekór nazistom przetrwała. Przesłanie idące w świat brzmi może abstrakcyjnie, ale cóż innego można było zrobić, by przetrwać i nie tracić człowieczeństwa? Można pokazać oprawcom, że mogą nas więzić, ale nie odbiorą nam godności, bo "człowiek jest trzciną najsłabszą na wietrze, najwątlejszą w przyrodzie, ale trzciną myślącą", silny wiatr może ją przygiąć do ziemi, ale jej nie złamie!