Header Image

Książkowe ABC

Druga część anatomii książki. Dziś kilka haseł encyklopedycznych ilustrowanych przykładami.

Addenda – wszelkie dodatki znajdujące się w książce, takie jak appendix (dołączony do książki tekst uzupełniający), paralipomena (krótkie dodatki odautorskie), parerga (utwory uboczne, uzupełniające dzieło zasadnicze), skorowidz, załącznik, aneks.

Asterysk - * - oznaczenie w tekście odsyłacza do hasła, bądź przypisu.

Errata – tabelka, niekiedy wlepiona (doklejka), z wykazem błędów (literówek) drukarskich, dostrzeżonych po wydrukowaniu.
errata do tomu I-go w zamieszczona w tomie II-gim

Ex libris, ekslibris – znak własnościowy w postaci spersonalizowanej miniatury opatrzony nazwiskiem posiadacza, bądź nazwą instytucji.
Ex libris

Faksymile, facsimile (łac. fac simile – czyń podobnie)– odbitka własnoręcznego podpisu np. twórcy. Dawniej wierna odbitka (np. miedziorytnicza) nawet całych stron pisanych odręcznie (autograf).
Faksymile podpisu Tomasza Manna

Glosa – ręczny dopisek wyjaśniający lub komentujący wyraz lub zwrot w tekście, objaśnienie.
Przykład glosy

Indeks – skorowidz, spis pomocniczy, np. zawierający zestawienie dat (kalendarium), spis osobowy (ułożony alfabetycznie) nazwisk występujących w tekście, itp.

Inicjał – ozdobna, niekiedy iluminowana pierwsza litera tekstu, pierwszy inicjał datuje się na V wiek.
Ozdobny inicjał

ISBN – International Standard Book Number, międzynarodowy znormalizowany numer książki, 13-cyfrowy numer książki, utworzony w Wielkiej Brytanii w 1966 roku, w Polsce nadawany od 1970 roku jako 10-cyfrowy (prefix 978 wprowadzono w 1997 r.). Dla czasopism ISSN. Numer ISBN jest wydawany bezpłatnie, co ciekawe, książka z tym numerem jest obłożona 5% vatem, a bez niego aż 23%!
978 [prefix]-83[kraj]-04[wydawnictwo]-01898[numer publikacji]-5[suma kontrolna]

Kieszeń książki – trójkątny kawałek papieru na trzeciej stronie okładki przeznaczony na przechowywanie map, ilustracji, tabel, lub w przypadku drugiej strony okładki na kartę biblioteczną.
Kieszeń książki (na kartę biblioteczną)

Marginalia – noty na marginesach, np. zaznaczające ważne ustępy tekstu (ostatnio rozpowszechnione w opracowaniach lektur).
Marginalia

Sygnet wydawcy – znak lub godło wydawcy/drukarni, niekiedy zawiera dewizę; pierwszy sygnet powstał w 1462 roku na Psałterzu Mogunckim.
Przedwojenne sygnety wydawców

Stychometria – numeracja wierszy np. w dramatach, rzadziej w prozie.
Stychometria

Winieta – ornament roślinny, początkowo wić winna (stąd nazwa); wykształciły się także bordiura (winieta ramkowa), frontyspis (winieta tytułowa), przerywnik (miedzy kolumnami), en tete (winietka w nagłówku), finalik (winietka na końcu książki), cul-de-lampe (drobniejsza forma finalika)
Przerywnik

Winieta w formie finalika
Winieta ramkowa

Żywa pagina – powtarzający się u góry strony skrócony tytuł dzieła, bądź nazwisko autora, lub tytuł rozdziału
Żywa pagina

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz