Header Image

Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy T2 - Miguel de Cervantes Saavedra

Wstrząsnęła mną wiadomość podana przez The Guardian donosząca o nowym, hiszpańskojęzycznym  wydaniu Don Kichota; autor przekładu (adaptacji?), Andrés Trapiello,  postanowił przełożyć słynną powieść na nowoczesny język Antonio Banderasa i Pedra Almodovara. Już teraz przekład nazywany jest „zbrodnią przeciwko literaturze”. Czy warto bezcześcić czterechsetną rocznicę ukazania się drugiego tomu przygód błędnego rycerza i jego giermka, by wzbudzić kontrowersje? Pomysł wydaje mi się nie trafiony, ponieważ to w języku tkwi urok powieści, a upraszczanie prędzej czy później zaowocuje niechlujstwem językowym oraz chęcią skrócenia, bądź co bądź dość długiej historii. W Peplum  Amélie Nothomb mamy taką właśnie wizje przyszłości, gdzie Ulisses, czy Iliada maja formę ulotki z najważniejszymi faktami. Chata wuja Toma ukazuje się współcześnie w wersji okrojonej, jak również „przerabiany” w szkole podstawowej (za moich czasów) Robinson Crusoe. Nie rozumiem tworzenia wersji „light” klasyki – niestety, taka moda może dotrzeć i do nas, ponieważ współcześni ludzie nie rozumieją np. stukotu maszyny do pisania (ponoć!). Sięgnięcie do słownika (lub skorzystanie z przepastnych bebechów internetu) nie boli, a powieści napisane tak żywym językiem raczej się nie starzeją, co dopiero mówić o ich zupełnym niezrozumieniu. 


Drugi tom przygód Przemyślnego szlachcica Don Kichota z Manchy, który tym razem przybrał miano Rycerza Lwa, pisany jest w dość zabawnym nawiązaniu do poprzedniej części, a zarazem do prawdopodobnego sequela, którego autorem bynajmniej nie był Cervantes, tylko bliżej nieznany Aragończyk. Otóż, za sprawą bestselleru pióra Sidi Hameta Ben Engelego (wspomnianego w pierwszym tomie powieści, domniemanego autora), o przygodach błędnego rycerza, para bohaterów stała się rozpoznawalna, co pociąga za sobą cały szereg komicznych komplikacji. Sancho jak zwykle wypluwa z siebie z prędkością karabinu maszynowego całe antologie powiedzonek, a jego pan pakuje się nałogowo w kabałę. Znów przed czytelnikiem cała plejada drugoplanowych postaci i anegdotek opowiadanych przez nie. A czarownicy tylko dybią by, a to zmienić piękną i nadobną Dulcyneę w cuchnącą wieśniaczkę, a to wpakować Don Kichotowi ser do szyszaka.
Na zdjęciu widnieją oba tomy przygód najbardziej znanego wariata wszech czasów, jednak tutaj popełniłam małe odstępstwo od mojej czytelniczej normy, ponieważ na czas dość długiej podróży załadowałam sobie audiobook ze strony Wolne Lektury. Tłumaczenie autorstwa Walentego Zakrzewskiego nie odbiega od tego, które mam w wydaniu papierowym dokonanego przez państwa Czerny. Książka dostępna jest również jako ebook, ale polecam zapoznać się z żywiołowym  wykonaniem Wiktora Korzeniewskiego, którego Sancho Pansa jest po prostu bezbłędny!
Ale jeśli macie więcej wolnego czasu, to rekomenduję wersję papierową z PIWu. 


Jeszcze taki mały dopisek na zakończenie – mam wrażenie, że zarówno Don Kichot jak i seria W poszukiwaniu straconego czasu przez część osób jest znana jedynie z pierwszych kilku stron: sławna magdalenka, od której zaczyna się W stronę Swanna, oraz walka z wiatrakami to nie wszystko – dobre powieści są jak cebule: maja warstwy, nie tylko skórkę.
Powyżej jedna z moich książkowych perełek – Cervantesowskie Nowele przykładne (Novelas ejemplares) wydane nakładem F. A. Brockhausa. Istnieje również polskie tłumaczenie Zofii Karczewskiej-Markiewicz i Zdzisława Milnera, którego bardzo chętnie poszukam.

100 klasycznych książek, które musisz przeczytać

Wszyscy uwielbiają listy, topy wszech czasów, złote dziesiątki, etc. BBC ma swoją setkę, która krąży po internecie, niedawno ukazała się polska setka proponowana przez ludzi kultury, a dziś Setna Strona proponuje klasyczną setkę (z małym naddatkiem), z której możecie śmiało czerpać. 
Tytuły ułożone są alfabetycznie, a setka zawiera klasykę dziecięcą i "dorosłą" zarówno zagraniczną jak i polską. Kiedy usiadłam do tworzenia listy myślałam, że ciężko mi pójdzie, bo przecież sto powieści to bardzo dużo, ale okazało się, że tak się rozpędziłam, że miałam mnóstwo skreślania i należałoby zrobić nie jedną setkę, a kilka.


Klasyczna setka według Setnej Strony
  1. Ania z Zielonego Wzgórza - Lucy Maud Montgomery
  2. Anna Karenina - Lew Tołstoj
  3. Archipelag Gułag - Aleksander Sołżenicyn
  4. Biały kieł - Jack London
  5. Bohater naszych czasów - Michaił Lermontow
  6. Bracia Karamazow - Fiodor Dostojewski
  7. Buddenbrookowie -  Tomasz Mann
  8. Chata wuja Toma - Harriet Beecher Stowe
  9. Chata za wsią -  Józef Ignacy Kraszewski
  10. Chłopi - Władysław Reymont
  11. Colas Breugnon - Romain Rolland
  12. Cudzoziemka - Maria Kuncewiczowa
  13. Czarny książę - Anna Sewell
  14. Czarodziejska góra -  Tomasz Mann
  15. Daisy Miller - Henry James
  16. Dama Kameliowa - Aleksander Dumas (syn)
  17. Dama z pieskiem - Antonin Czechow
  18. David Copperfield - Karol Dickens
  19. Dekameron -  Boccaccio
  20. Doktor Żywago - Boris Pasternak
  21. Dom na placu Waszyngtona - Henry James
  22. Duma i uprzedzenie - Jane Austen
  23. Dziewczęta z Nowolipek -  Pola Gojawiczyńska
  24. Dziękuję, Jeeves! - P.G. Wodehouse
  25. Dzika kaczka - Henryk Ibsen
  26. Dziwne losy Jane Eyre - Charlotte Brontë
  27. Emancypantki - Bolesław Prus
  28. Fale - Virginia Woolf
  29. Germinal - Émile Zola
  30. Godzina pąsowej róży - Maria Krüger
  31. Grek Zorba - Nikos Kazandzakis
  32. Grona gniewu -  John Steinbeck
  33. Hamlet -  William Shakespeare
  34. Idiota - Fiodor Dostojewski
  35. Jądro ciemności - Joseph Conrad
  36. Juda nieznany -  Thomas Hardy
  37. Kariera Nikodema Dyzmy - Tadeusz Dołęga-Mostowicz
  38. Kiedy umieram -  William Faulkner
  39. Klub Pickwicka -  Karol Dickens
  40. Komediantka - Władysław Reymont
  41. Komu bije dzwon -  Ernest Hemingway
  42. Krystyna, córka Lavransa - Undset Sigrid
  43. Księga dżungli - Rudyard Kipling
  44. Kubuś Puchatek/Chtka Puchatka - A. A. Milne
  45. Lalka -  Bolesław Prus
  46. Lassie, wróć! - Eric Knight
  47. Lolita -  Vladimir Nabokow
  48. Los człowieka -  Michaił Szołochow
  49. Lot nad kukułczym gniazdem - Ken Kesey
  50. Łuk triumfalny - Erich Maria Remarque
  51. Maleńka pani wielkiego domu -  Jack London
  52. Małe kobietki - Louisa May Alcott
  53. Marta -  Eliza Orzeszkowa
  54. Mistrz i Małgorzata -  Michaił Bułhakow
  55. Myśli - Marek Aureliusz
  56. Myśli - Pascal
  57. Nędznicy - Victor Hugo
  58. Noce i dnie -  Maria Dąbrowska
  59. Nora, czyli dom lalki - Henryk Ibsen
  60. Obcy - Albert Camus
  61. Obłomow - Iwan Gonczarow
  62. Opowiesci niesamowite - E. A. Poe
  63. Pamiętnik znaleziony w Saragossie - Jan Potocki
  64. Pani Bovary - Gustave Flaubert
  65. Panie z Cranford - Elizabeth Gaskell
  66. Pelle zwycięzca - Martin Andersen Nexø
  67. Pociągi pod specjalnym nadzorem - Bohumil Hrabal
  68. Pożegnanie z Afryką - Karen Blixen
  69. Proces - Franz Kafka
  70. Przeminęło z wiatrem - Margaret Mitchell
  71. Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manchy - Miguel de Cervantes y Saavedra
  72. Przygody dzielnego wojaka Szwejka - Jaroslav Hašek
  73. Przypadki Robinsona Crusoe - Daniel Defoe
  74. Rodzina Połanieckich -  Henryk Sienkiewicz
  75. Rok 1984 - George Orwell
  76. seria o Panu Samochodziku - Zbigniew Nienacki
  77. seria o Tomku Wilmowskim - Alfred Szklarski
  78. Sidharta -  Hermann Hesse
  79. Sto lat samotności - Gabriel García Márquez
  80. Szatan z siódmej klasy - Kornel Makuszyński
  81. Sztukmistrz z Lublina - Isaac Bashevis Singer
  82. Targowisko próżnosci - William Makepeace Thackeray
  83. Tess d'Urberville -  Thomas Hardy
  84. Tristam Shandy -  Laurence Sterne
  85. Trylogia  - Henryk Sienkiewicz
  86. Trzech panów w łódce (nie licząc psa) -  Jerome K. Jerome
  87. Uczta - Platon
  88. Ulisses -  James Joyce
  89. W niewoli uczuć - William Somerset Maugham
  90. W Pustyni i w puszczy -  Henryk Sienkiewicz
  91. W stronę Swanna (1 cz. cyklu W poszukiwaniu straconego czasu) - Marcel Proust
  92. Wichrowe wzgórza - Emily Brontë
  93. Wielki Gatsby - Francis Scott Fitzgerald
  94. Wojna i pokój - Lew Tołstroj
  95. Wujaszek Wania - Antonin Czechow
  96. Wyznania - św. Augustyn
  97. Zabić drozda - Nelle Harper Lee
  98. Zbrodnia i kara - Fiodor Dostojewski
  99. Ziemia obiecana - Władysław Reymont
  100. Znachor - Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Pelle Zwycięzca T4 - Martin Andersen Nexø

"Po raz czwarty wyruszał Pelle na zdobycie świata; tym razem była to gorzka konieczność. Do tej chwili miał jeszcze możność wyboru, lecz teraz czuł, że jego wędrówka jest decydująca: albo padnie, albo osiągnie cel. Jeśli zwycięży, zdobędzie wieczność."
To już ostatni tom powieści Pelle zwycięzca. Nasz bohater, zmieniony niesłusznym wyrokiem wraca na przedmieścia Kopenhagi nie jako charyzmatyczny mówca porywający tłumy do rewolucji, a zwyczajny, szary człowiek, o którym mało kto pamięta. Znajduje on jednak pocieszenie u boku żony, Ellen i dzieci. Klepią biedę, choć pragną się podźwignąć. Emancypacja Pellego, która dokonała się poprzez naukę i książki przynosi rezultaty w postaci nowego, wspaniałego zamysłu - spółdzielni obuwniczej. Droga rozwoju i polepszania jakości życia robotników nie wiedzie więc przez rewolucję, a ewolucję. 

Pellego polecam czytelnikom nastawionym na klasykę, bo doskonale odnajdą się w języku Martina Andersena Nexø. Marzy mi się nowe wydanie, a może i nawet serial na podstawie całości. Myślę, że warto zwrócić uwagę na tę powieść; nie tylko ze względu na głównego bohatera, co na całe tło historyczne, drobnych robotników rolnych, biedoty miejskiej, a także wykwalifikowanych, ale źle opłacanych i niedocenianych robotników z wielkich miast. 
Zastanawiam się nad brakiem wznowień po 1949 roku. Może nie chciano poddawać ludziom rewolucyjnych pomysłów? W takim razie czemu zapomniano o dziele Duńczyka w czasach Solidarności? Może właśnie przez krytykę buntu i światopogląd autora? 

I jeszcze mam takie dwie formalne sprawy: czy mam zostawić disqusa, czy wrócić do poprzedniego sposobu komentowania?
Druga sprawa: przeczytałam już 70% pięknej polskiej klasycznej powieści realistycznej. Już nie mogę się doczekać, kiedy się z Wami podzielę moimi przemyśleniami.

Zobacz także:
Pelle Zwycięzca Tom 1
Pelle Zwycięzca Tom 2
Pelle Zwycięzca Tom 3